Gözlük Alegorisi

Ortalama zekâ, tecrübe ve bilgi sahibi bir insanı, gözleri sorunsuz gören sağlıklı bir birey olarak kabul edersek, bu ortalamanın altındaki tüm bireyleri de gözleri yeterince iyi göremeyenler olarak varsayabiliriz.

Bu noktada gözleri yeterince iyi göremeyen insanların gözlük kullanmaları gerektiğini düşünmek gayet makuldür.

Peki ama nedir bu gözlük?

Gözleri mevcut durumda yeterince iyi göremeyen kişinin, en azından ortalama bir görüşe sahip olabilmesi için kullandığı araçtır. Fakat tabi, bu aracın kişide oluşturduğu olumlu ve olumsuz birtakım etkiler olabilir.

İdeolojik gözlük: Kişinin, daha iyi görebilmek adına kullandığı politik araçtır. Kişi, kendinde bulunan zekâ, tecrübe ve bilginin dışında, daha iyi görebilmek ve yorumlayabilmek adına bu aracı kullanır. Burada dikkat edilmesi gereken şey, kişinin yetersizliğinin bu sembolik gözlük tarafından tamamlanması ve objektifliğin kaybolmasıdır. Benzer şekilde inanç gözlüğü de yorumlanabilir. Artık bu andan itibaren, kişi, mevcut bilgisine yenilerini eklese dahi, taktığı gözlük yüzünden objektifliği belirli ölçüde kaybolmuş olur ve gözleri, herhangi bir gözlüğe ihtiyaç duymadan görebilen kişiye göre, gördüklerini doğru yorumlayamayabilir. Zira bu gözlük onda, doğal-insani görebilme sınırları dışında, yeni bir sınır oluşturmuştur ve bu sınır sebebiyle, ancak herhangi bir gözlük olmaksızın var olabilen tarafsızlık kaybolmuştur.