Uçurum Üçlemesi

Bir uçurumun başındaki iki kişiden biri olan A’ya göre, yerçekimi sebebi ile bir sonraki adımı uçurumdan düşmesine ve ölümüne yol açacaktır. Oysa aynı uçurumun başında onunla birlikte bekleyen B’ye göre, bir mucize gerçekleşecek ve o, bu mucize sayesinde yerçekimine rağmen düşmeyecek ve ölmeyecektir.

Her iki kişi de yerçekimini hayatlarının her evresinde binlerce kez deneyimlemiş olmasına karşın B kişisi, A kişisinin aksine doğaüstü bir olayın gerçekleşeceğine ve bu seferlik yerçekimi etkisinden kurtulacağına inanmaktadır. Bunu A kişisine de ciddiyetle anlatır ve kendisine güvenmesini ister. Oysa A kişisinin böyle bir inancı paylaşması söz konusu bile değildir.

Senaryo 1

Bir süre çatışan bu iki karşıt görüş, sonuçta o adımı atarak olacakları görmeye ikna olur. Adım, B kişisi tarafından atılır ve B kişisi düşerek ölür. Bu durumda A zaten doğru bildiğinden bir an bile şüphe etmediği bir gerçek ile karşı karşıya kalır. Az önce hayatta olan B artık yoktur. A bunu az önce de şimdi olduğu kadar kesin bilmektedir. Oysa B, az önce mucizenin gerçekleşeceğine olan inancı sebebiyle, az sonra olacakları yanlış yorumlamıştır ve şimdi olsa “belki de” farklı düşünecektir. Bu durumda bu olumsuz sonuçtan yalnızca B mi sorumludur?

Senaryo 2

Bir süre çatışan bu iki karşıt görüş, sonuçta o adımı atarak olacakları görmeye ikna olur. Adım, her ikisi tarafından eş zamanlı olarak atılır ve her ikisi de aynı şekilde düşerek can verir. Bu durumda başlangıçtaki tartışmanın hiçbir önemi kalmamıştır. Zira haklı çıkan A da haksız çıkan B ile aynı sonu paylaşmış ve ölmüştür. Yani az önce, az sonra olacaklara dair kesin bir görüşe sahip olan A da bir mucizeye inanan B’ye ayak uydurarak sonuçta haklı çıkmış fakat ölmüştür. Bu durumda bu olumsuz sonuçtan yalnızca B mi sorumludur?

Senaryo 3 

Bir süre çatışan bu iki karşıt görüş, sonuçta o adımı atarak olacakları görmeye ikna olur. Ancak adım B tarafından atılacakken A durup tekrar düşünür ve bunun doğuracağı kesin sonucun tartışmaya hiçbir katkı sağlamayacağına karar vererek B’yi durdurur. B yine de ısrar edip yürümeye devam etse de A buna izin vermez ve gerekirse orayı terk eder. Bu durumda her ne kadar tartışma hiçbir sonuca bağlanmasa da yahut B kendini haklı çıkmış hissetse de A açısından gerçek değişmemiştir. Fakat sonuç her iki insanın da ölmemiş olması açısından olumludur.

Genel değerlendirme ve detaylar

Her üç senaryoda da akla gelebilecek ilk şey, niçin bir nesne üzerinden yerçekiminin test edilmediği sorusu olabilir. Ancak mucizeler söz konusu olduğunda, iman faktörünün göz ardı edilmemesi gerekir ve iman, koşulsuz güven gerektirir.

Bir diğer önemli husus, A’nın sorumluluğu noktasındadır. Çünkü senaryo 1 ve 2 ‘de aslında hiçbir suçu yokken, ahlaki olarak ortaya çıkan kötü sonuçtan sorumlu tutulmaktadır. Çünkü B’nin aksine o ne yaptığının farkındadır ve olacakları kesin olarak bilmektedir. Aslında B de kendi açısından olacakları kesin olarak bilmektedir fakat yanılmaktadır ve maalesef bu örnek üzerinden düşünülürse, B’ye yanıldığını ispat etmek imkansızdır. Çünkü B, gerçek imanın yalnızca koşulsuz güven sayesinde oluşacağını bildiği için, bu mucizenin sadece gerçekten düşme ve ölme ihtimali olduğu bir varsayımda ortaya çıkacağına inanmaktadır.

Senaryo 3 ise tartışmayı başlangıç noktasına geri döndürerek A’nın ya da B’nin ölümünü ve her ikisinin bundaki sorumluluğunu engeller. B yine de ısrar edip yürürse ve ölürse A’nın yapacağı bir şey yoktur ancak bu sefer onu kurtaramamış olmanın sorumluluğunu kişiliğinin hassasiyetine bağlı olarak dahi olsa çok daha az hissedecektir. Dışarıdan bakan üçüncü gözler içinse sorumluluğu tümüyle ortadan kalkacaktır.

Sonuç olarak her çağda A ve B kişilikleri olacaktır ve her iki kişilik de birbirini iknaya uğraşacaktır. Pek çok durumda ölüm riski ortada olmadığı için tartışma A’nın lehine kolaylıkla çözülecek ya da B’nin asla ispat edilemeyecek savları sebebiyle sonsuza dek çözümsüz kalacaktır. Ama kişiler açısından sorun çözülse de çözülmese de gerçek(fizik yasaları değişmediği sürece) hep aynı kalacaktır ve uçuruma adım atan her kim olursa olsun, düşüp ölecektir.